Het ontstaan van het Nederlands Vrouwenvoetbal

Voetbal is een echte volkssport die al honderden jaren wordt gespeeld. Lange tijd werd het gezien als een typische mannensport en het duurde dan ook lang voordat het Nederlandse vrouwenvoetbal in opkomst kwam. Ondanks meldingen van vroege wedstrijden in 1904 werd de vrouwencompetitie pas in het jaar 1971 door de KNVB erkend. Waarom duurde dit zo lang en hoe verliep de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal in Nederland?
 

De eerste meldingen van Nederlands vrouwenvoetbal

Volgens Sportgeschiedenis.nl is de oudste melding van het Nederlandse vrouwenvoetbal in 1896. In dat jaar wordt op het laatste moment een wedstrijd afgelast van het Rotterdamse Sparta tegen een Engels team. Belangrijkste reden voor de afgelasting is een verbod van de Voetbalbond.  Het is onbekend welke speelsters Sparta voor deze wedstrijd selecteerde. De eerste vrouwenvoetbalwedstrijd die wél doorging vond waarschijnlijk plaats in 1904 in Amsterdam. Dit is althans wat de Amsterdamse voetbalbestuurder Frans Ietswaard in de krant ‘Het Vrije Volk’  van 5 februari 1955 verklaart. In datzelfde artikel laat hij weten dat er ook in 1905, 1910 en 1921 enkele pogingen tot vrouwenvoetbal plaatsvonden in Amsterdam. Hij was zelf in 1910 aanwezig als scheidsrechter bij de wedstrijd tussen Wittenburg en de Indische Buurt. “Waardeloos”, was het enige wat hij daarover te zeggen had. 
 

Eerste vrouwenvoetbalvereniging

Volgens de registers werd in 1924 de eerste Nederlandse vrouwenvoetbalvereniging opgericht, onder de naam ‘Oostzaanse Vrouwenvoetbal Vereeniging’. Het vrouwenvoetbal sloeg echter niet meteen aan. Velen waren van mening dat de sport bedoeld was voor mannen. Ook de Nederlandsche Voetbalbond deelde deze gedachte.  Deze voorloper van de KNVB vond dat vrouwen 'echtgenote, moeder of geliefde van voetbalspelers’ moesten zijn. Dit gedachtegoed, in combinatie met de economische crisis en de Tweede Wereldoorlog, zorgden ervoor dat de ontwikkeling van het vrouwenvoetbal in Nederland jarenlang op een laag pitje stond. Hier kwam verandering in toen op 16 april 1955 de Algemene Damesvoetbalbond in het leven werd geroepen. Maar liefst veertien clubs schreven zich in voor de eerste landelijke vrouwenvoetbalcompetitie, die overigens nog geen erkenning kreeg van de KNVB.
 

Oprichting Nederlands vrouwenelftal

Een jaar later, in 1956 werd in Duitsland de eerste officieuze interland gespeeld door het Nederlands vrouwenvoetbalelftal, nog steeds zonder erkenning van de KNVB. Elf Nederlandse vrouwen speelden dat jaar hun eerste internationale wedstrijd in het Mathias Stinnes stadion in Essen. De voorbereidingen waren niet optimaal geweest en de speelsters kenden elkaar nauwelijks. De Nederlandse pers leek bovendien weinig geïnteresseerd in de aankomende Interland. Dagblad De Waarheid plaatste de opstelling van het Nederlandse team en Rotterdamse krant Het Vrije Volk schreef een vooruitblik omdat een van de Oranjespeelsters uit Rotterdam kwam. De Nederlandse ploeg was kansloos tegen de Duitsers en leek met 2-0 te verliezen, totdat Van Wensveen in de slotseconde scoorde. Ze kreeg de bal in het strafschopgebied voor haar voeten en schoot meteen raak. Op de beelden die het Polygoon van deze wedstrijd maakte is een enthousiast huppelende Van Wensveen te zien. Leuk detail: Van Wensveen zag de filmbeelden pas vele jaren later voor het eerst op internet. Tot die tijd was ze niet van het bestaan op de hoogte en was er nooit iemand geweest die haar erop had aangesproken.
 

OranjeLeeuwinnen boeken succes!

Na de eerste interland in 1956 duurde het nog tot 1971 voordat de KNVB het vrouwenvoetbal erkende. In 1973 speelde het elftal voor het eerst een interland. Een ander belangrijk jaar voor het vrouwenelftal was 2009, waarin Nederland zich voor het eerst in de geschiedenis voor het Europees Kampioenschap voor vrouwen wist te plaatsen. In Finland volgde een imponerend potje voetbal, waarmee de Nederlandse dames direct een plaats in de halve finale wisten op te eisen en uiteindelijk als derde eindigden. In 2013 was Nederland opnieuw aanwezig tijdens de Europese eindronde in Zweden, maar overleefde de groepsfase helaas niet. De vrouwen wisten zich in 2014 echter wél te kwalificeren voor het Wereld Kampioenschap in 2015. Op dat WK in Canada maakten de OranjeLeeuwinnen, zoals ze tegenwoordig lovend genoemd worden, hun debuut. Ze overleefden zelfs de groepsfase op dit toernooi. Twee jaar later, tijdens het EK in eigen land, beleefde het Nederlands vrouwenelftal een spectaculair hoogtepunt en wisten zij tijdens een zinderende finale de Deense vrouwen met 4-2 te verslaan. Een knappe prestatie, waarmee zij zich voor het eerst in de geschiedenis Europees Kampioen mochten noemen! Dankzij deze prestaties heeft het Nederlandse vrouwenvoetbal een gezicht gekregen onder het (inter)nationale publiek én heeft de sport flink aan populariteit gewonnen onder de mannelijke én vrouwelijke Nederlandse bevolking. Wie had dat begin twintigste eeuw gedacht…

Bron: Sportgeschiedenis.nl, Delpher, Atria, De Club van Rotterdam, Sparta Rotterdam
Beeld: Privé archief Lenie van Wensveen